Gerişim (gerilim) ve akım koruyucu röleler, elektriksel devrelerde aşırı gerilim veya aşırı akım durumlarına karşı korunma sağlamak için kullanılan önemli güvenlik elemanlarıdır. Bu röleler, özellikle endüstriyel tesislerde ve elektrik sistemlerinde kritik bir rol oynar.

1. Gerilim Koruyucu Röle (Voltaj Rölesi): Gerilim koruyucu röle, devredeki gerilim değerlerini izler ve belirli bir aralığın dışına çıkarsa devreyi keser. Aşırı yüksek veya düşük gerilim durumlarında, bu röle devreyi koruyarak cihazların veya makinelerin zarar görmesini önler.

• Aşırı Gerilim (Overvoltage) Koruması: Gerilim belirlenen limitin üzerine çıkarsa röle devreyi keser.
• Düşük Gerilim (Undervoltage) Koruması: Gerilim belirlenen limitin altına düşerse röle devreyi keser.

Çalışma Prensibi:

• Röle, sürekli olarak devredeki gerilimi izler.
• Gerilim belirlenen sınırları aştığında röle devreyi keser.
• Gerilim normale döndüğünde röle devreyi tekrar çalıştırır.

2. Akım Koruyucu Röle (Akım Rölesi veya Termik Röle): Akım koruyucu röle, devredeki akım değerini izler ve belirlenen limitin dışına çıkarsa devreyi korur. Bu röle, aşırı akım durumunda cihazların aşırı ısınmasını ve dolayısıyla arızalanmasını engeller.

• Aşırı Akım (Overcurrent) Koruması: Akım belirlenen değerin üzerine çıkarsa röle devreyi keser.
• Kısa Devre Koruması: Kısa devre durumunda anında tepki verir ve devreyi keser.

Çalışma Prensibi:

• Röle, devreden geçen akımı sürekli olarak izler.
• Akım değeri belirli bir eşiğin üzerine çıkarsa röle devreyi keser.
• Akım normale dönerse röle devreyi yeniden çalıştırabilir.

Kullanım Alanları:

• Motorlar: Motorlarda meydana gelebilecek aşırı akım veya gerilim değişikliklerine karşı motoru korur.
• Trafo ve jeneratörler: Aşırı gerilim veya akım nedeniyle trafolarda veya jeneratörlerde zarar oluşmasını engeller.
• Ev ve endüstriyel elektrik sistemleri: Elektrik tesisatlarında meydana gelebilecek istenmeyen durumlara karşı güvenlik sağlar.(kombi,klima,buzdolabı,çamaşır makinası,bulaşık makinası.televizyon ve elktronik cihazlar)

Farklar ve İhtiyaçlar:

• Gerilim koruyucu röle: Gerilimin anlık değişimlerini izler ve bu değişimlere karşı korunma sağlar.
• Akım koruyucu röle: Devreden geçen akımı izler ve aşırı akım durumlarında devreyi keserek korur.

Her iki röle tipi de elektriksel sistemlerin güvenli çalışmasını sağlamak için çok önemlidir ve doğru şekilde kurulup kullanıldığında cihazların ömrünü uzatır.